Phương pháp giáo dục Montessori là gì?
PPGD Montessori là một phương pháp sư phạm giáo dục trẻ em dựa trên nghiên cứu và kinh nghiệm của bác sĩ và nhà giáo dục người Ý Maria Montessori (1870–1952). Đặc điểm nổi bật của phương pháp giáo dục Montessori là lấy trẻ làm trung tâm, trẻ được học tập trong một môi trường đã được chuẩn bị sẵn sàng, thông qua các giáo cụ trực quan được thiết kế đặc biệt và dưới sự hỗ trợ và hướng dẫn của các Giáo viên đã được đào tạo chuyên sâu về kiến thức và kỹ năng.
Tại Hệ thống Trường MN Sunflower, các lớp học có các độ tuổi khác nhau từ 15 tháng đến 3 tuổi và 3 tuổi đến 6 tuổi. Trong giờ hoạt động Montessori, trẻ được tự do khám phá, tự do lựa chọn hoạt động có chủ đích, phù hợp với nhu cầu và sở thích của riêng mình. Giáo viên quan sát và định hướng theo khả năng của từng trẻ, từ đó khơi dậy tiềm năng sẵn có của mỗi cá nhân.
Phương pháp giáo dục Montessori khác với phương pháp giáo dục truyền thống như thế nào?
GIÁO DỤC MONTESSORI
GIÁO DỤC TRUYỀN THỐNG
| Phương pháp học cá nhân hóa, trẻ chủ động với việc học tập thông qua các giáo cụ đa giác quan. | Lớp học thụ động thông qua các bài học lấy Giáo viên làm trung tâm. |
| Lớp học có các độ tuổi khác nhau là môi trường xã hội tự nhiên bao gồm nhiều lứa tuổi và thúc đẩy trẻ tự kiến tạo bản thân. Trẻ thích làm việc để cảm nhận được kết quả khi hoàn thành công việc. | Lớp học cố định theo từng nhóm tuổi đòi hỏi cần có những phần thưởng bên ngoài như xếp loại, cạnh tranh,… |
| Trẻ được trao quyền để lựa chọn và tự đưa ra quyết định về hoạt động theo sở thích và năng lực của bản thân. | Chương trình học chung yêu cầu trẻ thực hiện công việc giống nhau tại cùng một thời điểm, không quan tâm đến sở thích và năng lực cá nhân. |
| Trẻ được thực hiện hoạt động theo nhịp độ của mỗi cá nhân, giúp trẻ làm việc trong khoảng thời gian liên tục, không bị ngắt quãng. | Hoạt động chung cả lớp: Mỗi môn học được thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định. Mỗi trẻ sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp bởi nhịp độ của cả lớp. |
| Sự độc lập được thúc đẩy trong lớp học bằng những hoạt động thiết kế khoa học để khuyến khích sự phát triển tối đa của mỗi cá nhân trẻ. | Sự phụ thuộc ngày càng tăng lên bởi các hoạt động do Giáo viên thực hiện. |
| Việc tự đánh giá diễn ra khi trẻ học cách đánh giá hoạt động của mình một cách chủ quan thông qua việc sử dụng giáo cụ đúng cách và thực hiện các hoạt động cá nhân. | Sự so sánh trong lớp học diễn ra bởi các hoạt động đều do Giáo viên đánh giá và xếp loại. Trẻ tự đánh giá chính mình là “giỏi nhất” hoặc “kém nhất” trong lớp. |
| Giáo dục thực nghiệm tạo cho trẻ những trải nghiệm thực tế, cụ thể, là nền tảng cho những khái niệm trừu tượng. | Giáo dục trừu tượng khiến cho trẻ học tập thông qua việc ghi nhớ một cách máy móc. |
| Sự tương tác chặt chẽ giữa Giáo viên và trẻ giúp cho việc đánh giá quá trình phát triển của trẻ chính xác và hoàn chỉnh hơn về trí tuệ và tâm lý. | Dạy học tập thể ngăn cản sự tương tác chặt chẽ giữa cá nhân trẻ và Giáo viên. Các bài kiểm tra theo tiêu chuẩn được áp dụng để đánh giá sự tiến bộ của trẻ. |
Lợi ích của phương pháp giáo dục Montessori với sự phát triển của trẻ mầm non.
- Giúp trẻ phát triển một cách toàn diện về thể chất, kỹ năng xã hội, tình cảm, thẩm mỹ và nhận thức thông qua các bài học và hoạt động có chủ đích
- Tạo cho trẻ ý thức độc lập, tự kỷ luật, khả năng tập trung và sự nhạy bén với môi trường xung quanh.
- Tạo điều kiện để trẻ tự do theo đuổi kiến thức và kỹ năng phù hợp nhất với sự phát triển của bản thân. Khơi dậy được sự yêu thích học tập vốn có của trẻ.
- Phát triển sự tự tin. Khả năng tư duy, sáng tạo.
- Rèn luyện tính kiên nhẫn, quyết tâm thực hiện công việc đã lựa chọn đến cùng.
- Độc lập, khả năng phán đoán, tự giải quyết vấn đề.
- Biết quan tâm đến cộng đồng xung quanh, biết giúp đỡ, chia sẻ.
Nội dung chương trình học Montessori tập trung vào các lĩnh vực.
Thực hành cuộc sống: Các bài tập trong thực hành cuộc sống có vai trò khá thiết thực với trẻ nhỏ. Những bài tập này được áp dụng với mục đích trực tiếp giúp trẻ tăng cường và phát triển sự độc lập trong việc: thực hiện các hoạt động vận động căn bản, chăm sóc môi trường của mình, tự phục vụ bản thân, giúp trẻ củng cố và phát triển sự phối hợp của các hoạt động cơ thể.
Phát triển giác quan: Giác quan là một phần quan trọng trong phương pháp Montessori Và trong hệ thống giáo cụ Montessori theo tiêu chuẩn quốc tế việc phát triển cả 5 giác quan (Thính giác – Thị giác – Xúc giác – Khứu giác – Vị giác) bao gồm các giáo cụ giúp trẻ phân biệt về to, nhỏ, dài, rộng, ngắn, …, giúp trẻ nhận biết được các hình khối, màu sắc bằng trực giác và xúc giác, phân biệt mùi vị, âm thanh, các chất liệu,…
Toán học: Toán học trong Montessori là tối ưu về phương pháp khi có một hệ thống đào tạo Toán học ưu việt theo một quá trình từ 2,5 tuổi đến 6 tuổi. Hệ thống các bài học về Toán trong Montessori đi từ đơn giản đến phức tạp, từ cụ thể đến trừu tượng, nhưng trên tất cả là rất thú vị, làm cho trẻ hứng khởi và không có cảm giác Toán học khô khan hay khó tiếp thu.
Địa lý: Giúp trẻ có kiến thức địa lý cơ bản hình dung thế giới của trẻ và nơi trẻ đang sống. Những kiến thức về địa lý là vô cùng bổ ích cho sự phát triển trí tuệ cũng như khả năng khám phá môi trường xung quanh của các bé.
Lịch sử: Được giới thiệu thông qua khái niệm về thời gian với các dụng cụ đo thời gian. Trẻ sẽ tự làm các mốc thời gian cho trẻ với các bức ảnh lịch và tháng.
Khoa học: Thông qua các giáo cụ, trẻ học cách nối và phân loại các đồ vật và tranh ảnh giữa vật tĩnh và vật động, thực vật và động vật, học về cấu tạo cây, lá, hoa, quả, cấu tạo cơ thể, ….với phương pháp giáo dục montessori trẻ được tiếp xúc một cách toàn diện với các lĩnh vực và kiến thức trong cuộc sống. Kết hợp với các giáo cụ trong lớp thì việc học tập của các con trở nên dễ dàng và thiết thực hơn.
Nghệ thuật: Giúp trẻ có được những kỹ năng tự thể hiện bản thân với các giáo cụ Montessori về nghệ thuật với bút chì, màu nước, sơn keo,… và các loại vật liệu khác.
Âm nhạc: Là một phần không thể thiếu trong các hoạt động hàng ngày của lớp học với các hình thức khác nhau như giai điệu, nhạc cụ,…
Ngôn ngữ: Ở lĩnh vực Ngôn ngữ tại trường Sunflower, trẻ không chỉ được nghe, nói, nhìn thấy các chữ cái qua các giáo cụ mô phỏng chân thật (chữ in hoa, chữ in thường), các tấm card, hình ảnh thật liên quan… mà còn trực tiếp được cảm nhận chúng thông qua tiếp xúc của đầu ngón tay trên nền giấy nhám, cát… Bài học về số nhám và chữ cát là những hoạt động thú vị luôn hấp dẫn trẻ, giúp các con dễ dàng làm quen với bề mặt chữ, số để ghi nhớ và mô phỏng các chữ cái và số trên giấy, hình thành kỹ năng viết theo mẫu, viết sáng tạo.
Giáo dục thể chất: Kể từ khi trẻ biết chuyển động và vận động cơ thể trẻ học được cách kiểm soát các cơ lớn và nhỏ.